percent percentage sign 2718209

Wysokość odsetek ustawowych i maksymalnych

Do 1989 r. wysokość maksymalnych odsetek ustalała Rada Ministrów na podstawie art. 359 § 3 Kodeksu cywilnego i na podstawie rozporządzenia z 1964 r., ustalającego wysokość odsetek ustawowych i maksymalnych, ale od 1989 r. przestała to robić w odniesieniu do odsetek maksymalnych, choć nadal może zakazać zastrzegania, jak również pobierania odsetek wyższych od tych, które określa jako maksymalne. Znowu więc polskie państwo chroni wyłącznie interesy wielkich zagranicznych banków, a nie obywateli polskich, łamiąc tym samym Konstytucję RP. Jednak art. 3531 Kodeksu cywilnego stwierdza wyraźnie: „Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego”. Również art. 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zobowiązuje wszystkie władze publiczne Rzeczypospolitej Polskiej do ochrony konsumentów – w tym też konsumentów w usługach finansowych – przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi, a zakres tej ochrony powinna ustalać ustawa.

Panie i Panowie Posłowie! Ustalenie i zapisanie ustawowego ograniczenia odsetek od znacznej wysokości, odsetek lichwiarskich, w stosunkach cywilnoprawnych jest więc konieczne w państwie prawa i jest wypełnieniem norm konstytucyjnych. Proponujemy więc, aby art. 359 § 3 Kodeksu cywilnego otrzymał nowe, następujące brzmienie: „Wysokość odsetek ustawowych określa rozporządzenie Rady Ministrów. Odsetki wynikające z czynności prawnych nie mogą być wyższe niż dwukrotność odsetek ustawowych”. Proponujemy również wprowadzić nowy art. 359 § 4 o następującej treści: „Zastrzeganie wyższych odsetek niż określone w § 3 jest nieważne, a pobieranie wyższych odsetek skutkuje obowiązkiem zwrotu nadpłaconych odsetek z odsetkami ustawowymi od dnia pobierania do dnia zwrotu”. Przyjęcie propozycji powiązania maksymalnego wymiaru odsetek z określoną w drodze rozporządzenia wysokością odsetek ustawowych pozwalałoby – gdyby uregulowano dokładną wysokość odsetek w ustawie – na uniknięcie konieczności nieustannych zmian Kodeksu cywilnego. Ustawa nie powoduje skutków dla budżetu państwa i nie jest sprzeczna z prawem Unii Europejskiej.

Poseł Leszek Murzyn